Жеке детективтерге қатысты заң қабылдаудың маңыздылығы туралы

Мақалада «жеке детективтік қызмет туралы» заңды қабылдау мәселелері қарастырылған. Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде бекітеді, оның ең жоғары құндылықтары адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары болып табылады. Мемлекет бұл міндетті әртүрлі тәсілдермен - азаматтарға өзін-өзі қорғау және қажетті қорғаныс құқығын беру, осы мақсатта құқық қорғау органдарына жүгіну, құқықтар мен бостандықтарды сот арқылы қорғау, сондай-ақ өз құқықтары мен бостандықтарын заңмен тыйым салынбаған басқа тәсілдермен қорғауға мүмкіндік беру арқылы орындайды. Аталған қызмет түрін енгізу қажеттілігі тәуелсіздік алғаннан кейін қоғамда болған экономикалық және саяси өзгерістерден туындайды. Жеке меншік нысандарының тууы коммерциялық құрылымдардың едәуір санының өсуіне алып келді, олардың ақпараттық және басқа да қауіпсіздігін қамтамасыз ете алмады-мемлекеттік құқық қорғау органдары қабілетсіз болды. Мұның бәрі әлеуметтік пайдалы адам қызметінің жаңа түрін - тиісті заңның қабылдануымен құқықтық мәртебеге ие болуы керек жеке детективтік қызметті бастау қажеттілігіне әкелді. Мемлекет басшысы 2010 жылы республикада жеке детективтік қызмет институтын енгізу туралы ұсыныс енгізді. 2012 жылы Қазақстан халқына Жолдауында Республика Президенті жеке детективтік қызмет туралы заң жобасын аяқтау қажеттігін тағы да еске салды. Республика Парламентінің Мәжілісі 2015 жылы заң жобасын қарады, бірақ белгісіз мерзімге кейінге қалдырды, бірақ әлі шешім қабылданған жоқ. Жеке тергеу институтын енгізу ешқандай бюджеттік шығындарды қажет етпесе де, заң әлі қабылданбады. Бұл заң қарапайым заңға бағынатын азаматтар мен жеке кәсіпкерлерге өздерінің конституциялық құқықтарын іске асыру үшін қажет, олар қажет болған жағдайда тек мемлекеттік емес, сонымен қатар жеке құрылымдардан көмек сұрай алады.

1. В Казахстане появятся частные детективы // URL: https://tengrinews.kz/news/v-kazahstanepoyavyatsya-chastnyie-detektivyi-61536/ (дата обращения: 04.01.2004)

2. Cабитов C.М. Уголовно-процессуальные проблемы регулирования частной детективной деятельности в Республике Казахстан. Диссертация на соискание степени доктора философии (PhD). – Семей, 2020. – 157 c.

3. Досье на проект Закона Республики Казахстан «О частной детективной деятельности» (30.05.2013 г.). URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31382137

4. Каково быть частным детективом в Казахстане. URL: https://ru.sputnik.kz/20181012/kazakhstanchastnye-detektivy-7582054.html (дата обращения: 04.01.2024)

5. Торвальд Ю. Сто лет криминалистики / Пер. с нем. М.Б. Колдаевой / Под редакцией Н.С. Алексеева. – Алматы: «Жеті жарғы», 1995. – 439 с.

6. Philip P. Purpura. Security and Loss Prevention. An Introduction. Book (Sixth Edition 2013). URL: https://www.sciencedirect.com/book/9780123878465/security-and-loss-prevention#book-info (дата обращения: 07.01.2024)

7. Freda Adler, Gerhard O.W. Muller, William S. Laufer. Criminology. 1995. 566 p.

8. The Canadian Private Investigators Resource Center and MySudo Partnership. March 24, 2021. URL: https://www.cpirc.com/the-investigators-journal/ (дата обращения: 04.01.2024)

9. Официальный сайт Правительства Великобритании. URL: http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2001/12/contents (дата обращения: 06.01.2024)

10. Codice Penale (approvato con Regio Decreto n. 1398 del 19 ottobre 1930, come modificato dal Decreto Legislativo. 11 maggio 2018, nо. 63. URL: https://www.wipo.int/wipolex/ru/text/479247 (accessed: 06.01.2024)

11. Об организации профессии частного детектива: закон Франции. URL: http://www.vigilis.be/upload/documents/wetPrivDecFR.pdf (дата обращения: 12.01.2024)

12. Закон «О частной детективной и охранной деятельности в Российской Федерации». 11.03.1992 г. URL: http://www.consultant.ru/document/cons_doc (дата обращения: 23.12.2023)