Нарықтағы бизнес субъектісінің үстем жағдайын құқықтық реттеу

Нарық субъектілерінің үстем жағдайын реттеу – нарықтағы өзекті мәселе, ал оны заң шеңберінде реттеу кәсіпкерліктің дамуына, кәсіпкерлер арасында шынайы, адал, әділ бәсекенің дамуына тікелей байланысты. Бұл мақаланың мақсаты Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексінің 172-бабында нарық субъектісінің үстем жағдайын анықтау, 174-бапта [1] нарық субъектісінің үстем жағдайын теріс пайдаланған жағдайда туындайтын жауапкершілікке нақты қорытынды жасау. Зерттеу барысында көтерілген мәселелер мен мақсаттардың маңыздылығы, ондағы тұжырымдар нарықтағы бәсекелестік саласындағы құқықбұзушылықтармен күрес жүргізуге үлкен үлес қосады. Тақырыпты зерттеу барысында жалпы ғылыми және жеке ғылыми әдістер қолданылды. Мақаланың тәжірибелік құндылығы зерттеу төңірегінде автордың жасаған тұжырымдары кәсіпкерлік заң нормаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізуге ұсыныстарын тұжырымдау.

1. Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексі. Қазақстан Республикасының Кодексі: 2015 жылғы 29 қазандағы № 375-V ҚРЗ қабылданған. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1500000375

2. Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995 жылы 30 тамызда қабылданған (жаңартылған) / Қазақстан Республикасы Парламентінің жаршысы, 1996 жылғы № 4, 217-құжат (Қазақстан Республикасы Парламентінің басылымы).

3. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың кейбір шаралары туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 31 желтоқсандағы № 1060 қаулысы. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900001060

4. Аралбаева А.А., Стамкулова Г.А. Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік құқығы: учебное пособие. Алматы: «Тұран» университеті, 2021. – 250 б.

5. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. Қазақстан Республикасының Кодексі: 1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 268-ХIII. (2023.07.03. берілген өзгерістер мен толықтырулармен). URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=51006061

6. Айтжанов А.Т., Князева И.В., Қалтұрсынов Қ.Ж. ҚР Бәсекелестік құқығы: оқу құралы. – Астана, 2015. – 200 б.

7. Абдукаримова З.Т., Сатылғанов Е.Т., Бекенова А.Б., Тұрғынбек Г.Р. Кәсіпкерлік құқық: оқу құралы. – Тараз: Тараз университеті, 2020. – 160 б. URL: http://elib.dulaty.kz/MegaPro/Download/MObject/33709

8. Смаилов А.Д. Злоупотребление доминирующим или монопольным положением: понятие и виды в законодательстве РК. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=38990483

9. Егорова М.А. Злоупотребление доминирующим положением как частный случай злоупотребления правом // Совершенствование законадательства. – 2018. – № 4(137). – 70 с.

10. Мамиев Ч.М. Понятие «доминирующее положение» и его характерные признаки. – Общество и право. – 2011. – № 5(37). – 232 с.

11. Paul Mcmahon «Market dominance». URL: https://mcmahonsolicitors.ie/market-dominance/