Қылмыстық жауапкершілікті диференциациялау құралы ретіндегі бұзақылық мотивациясы

Қазіргі қылмыстық-құқықтық теорияда қылмыстық жауапкершілікті саралау құралдарының оңтайлы және қажетті саны туралы пікірлердің бірлігіне қол жеткізілмеген. Сондықтан жазаны ауырлататын біліктілік белгілері мен жағдайларының түрлерінің тізімі әлі де қалыптасу процесінде. Бұзақылық ниет-бұл қылмыс жасаудың кең таралған мотиві, бірақ осы уақытқа дейін жазаны ауырлататын жағдайлардың бірі ретінде қарастырылмайды, бұл жасалған қылмыс үшін жаза тағайындау кезінде әділеттілік қағидатынан ауытқу үшін жағдай туғызады. Зерттеудің мақсаты-жазаны ауырлататын мән-жай, бұзақылық ниетпен қылмыс жасау деп тануды негіздеу. Бұзақылық себептерді жазаны ауырлататын мән-жай деп тану оны қылмыстардың кейбір құрамдарының біліктілік белгісі ретінде және белгіленуі сайланатын қылмыстық жауаптылық шараларының қатаңдық дәрежесін арттыруды көздейтін мән-жайлар ретінде пайдалануды жүйелеуге мүмкіндік береді. Бұл әділ сот шешімдерін шығаруға ықпал етеді. Бұзақылық ниетпен жасалған кез келген қылмыс қоғамдық қауіптілік дәрежесініңжоғарылауымен сипатталатыныдәлелденген.Қылмыстың құрамына квалификациялық белгі ретінде бұзақылық мотивтер кірмейтін болса, онда бұл мотив жаза тағайындау кезінде ескерілуі керек. Зерттеу нәтижелері қылмыстықжауаптылықты саралаужәне даралау құралдары саласындағы зерттеулер үшін пайдаланылуы мүмкін. Жұмыста келтірілген негіздеме осы бапты толықтыру туралы заң жобасын дайындау кезінде ескерілуі мүмкін. Ресей Федерациясының Қылмыстық кодексінің 63-бабы (бұдан әрі – Қылмыстық кодекс) тағы бір ауырлататын мән-жай болып табылады. 

1. Егорова Т.И. Справедливость наказания: теоретический формат и правоприменительная практика // Вестник Санкт-Петербургского университета. Право. – 2021. – Т. 12. – Вып. 4. – С. 984–1002.

2. Чанхай Лун. Проблему уголовно-правых санкций в Китае: современное состояние и перспективы развития // Вестник Санкт-Петербургского университета. Право. – 2020. – Т. 11. – Вып. 1. – С. 173–179.

3. Кругликов Л.Л. Отягчающие обстоятельства как ограничительное средство в российском уголовном праве // Актуальные проблемы уголовного права на современном этапе (вопросы дифференциации ответственности и законодательной техники). – 2017. – № 6. – С. 3–12.

4. Гальперин И.М., Минская В.С., Орешкина Т.Ю. Уголовная ответственность за кражу личного имущества с проникновением в жилище. – М.: Всесоюз. ин-т по изуч. причин и разраб. мер предупреждения преступности, 1986. – 23 с.

5. Русакова Т.П. Пути дальнейшего совершенствования советского уголовного права // Актуальные вопросы правоведения в период совершенствования социалистического общества. – Томск: Изд-во Том. ун-та, 1989. – C. 181–182.

6. Войтюк О.М. Уголовно-правовые способы ужесточения наказания / Автореф. дис.... канд. юрид. наук. – Тюмень, 2009. – 26 с.

7. Полтавец В.В. Обстоятельства, смягчающие и отягчающие наказание в системе общих начал назначения наказания // Второй Ярославский юридический форум: сборник научных статей по вопросам противодействия преступности (Ярославль, 30 сентября-1 октября 2022 г.). – Ярославль, 2023. – С. 230– 234.

8. Пилипенко С.П. Институт обстоятельств, отягчающих наказание, в уголовном законодательстве (теоретико-прикладной анализ) / Автореф. дис. … канд. юр. наук. – Н. Новгород, 2007. – 31 с.

9. Лесниевски-Костарева Т.А. Дифференциация уголовной ответственности. Теория и законодательная практика. – М.: Норма, 2000. – 400 с.

10. Кротов С.Е. Дифференциация уголовной ответственности в зависимости от категоризации преступлений, квалифицирующих признаков и обстоятельств, отягчающих наказание / Автореф. дис. ... канд. юрид. наук. – М., 2005. – 22 с.

11. Масалитина И.В. Судимость за преступления, совершенные в возрасте до восемнадцати лет // Вестник Томского государственного университета. Право. – 2021. – № 39. – С. 60–68.

12. Каплин М.Н. Сущность дифференциации уголовной ответственности // Юрид. зап. ЯрГУ им П.Г. Демидова. – Ярославль: Яросл. ун-т, 2001. – Вып. 5. – С. 178–182.

13. Рогова Е.В. Учение о дифференциации уголовной ответственности / Дис. … д-ра юрид. наук. – М., 2014. – 596 с.

14. Васильевский А.В. Дифференциация ответственности и наказания в Общей части уголовного права / Дис.… канд. юрид. наук. – Ярославль, 2000. – 219 с.

15. Соловьев О.Г., Ильин А.А. О средствах дифференциации уголовной ответственности в Общей и Особенной части УК РФ // Вестник ЯрГУ. Серия Гуманитарные науки. – 2011. – № 3. – С. 70–73.