Қазақстандағы білім беру саласындағы қызметті лицензиялаудың құқықтық негіздері

Білім алу адамның табиғи құқықтарының бірі болса ал, білім беру ол осы адамның табиғи құқығыниа ие болу оны, жүзеге асыуға мүмкіндік беру. Автор өзінің мақаласында білім алу ата заңымыз бойынша Конституциялық құқығымыз екендігі және ол осы конституциямен қорғалатындығы баян етілген. Алайда ата заңда арнайы бап арқылы бекітілмеуі білім берудің сапасы мен мазмұнын қадағалау мен тексеру тетіктерінің қаншалықты көптігіне қарамастан білім беру сапасының алға емес керісінше төмендеуі қолданыстағы заңнамадағы олқылықтардан деген пікір білдіреді. Білім беру саласын белгілі бір деңгейде мемлекет өз қадағалауында ұстау арқылы белігілі бір деңгейде сапа көрсеткіштерімен білім беру саласының толық бизнеске айналып кетуден сақтау құралы ретінде лицензиялау ережесін енгізу арқылы құқықтық реттеуді ұсынады. Лицзензиялау арқылы білім беру саласындағы әр түрлі пайдакүнемдік пен заңсыз бизнеске тосқауыл болуды көздейді. Қазіргі кездегі ақылы және ақысыз білім беру тетігінің енуі де конституциялық деңгейде реттелмегендіктен көптеген қолданыстағы заңнамаларда оны жүзеге асыру тетіктерін іске асыру барысында олқылықтар жетерлік. Осы тұрғыдан алғанда автор білім беру саласын лицензиялаудың маңызды рөл алатындығын және оны құқықтық тұрғыдан жетілдіру қажеттігін баяндайды.

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. Конституция 1995 жылы 30 тамызда республикалық референдумда қабылданды. 2023 жылғы жылғы өзгерістерді қоса алғанда. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K950001000_

2. Білім беру қызметін лицензиялау тәртібі. URL: http:// akmolacontrol.gov.kz/files/pdf/1-2.pdf.

3. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне лицензиялау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 12 қаңтардағы № 222 заңы. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z070000222_

4. Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне дербес білім беру ұйымдарының қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы. Қазақстан Республикасының заңы 2015 жылғы 21 шілдедегі № 337-V ҚРЗ. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000337.

5. ЖОО-ның академиялық және басқару еркіндігін кеңейту жөніндегі заңнама қабылданды. URL: http://tarmpu.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=1830:2017-05-31-04-08-50&catid=34:2011-01-10-20-47-55&Itemid=1&lang=kz.

6. Коммерциялық емес ұйымдар туралы. Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 қаңтардағы № 142 Заңы. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z010000142_#z17

7. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі жоғары оқу орындарының кейбір мәселелері туралы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 11 қазандағы № 752 қаулысы. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P19000007527.

8. Инновациялық технологиялар паркі инновациялық кластері туралы. Қазақстан Республикасының заңы 2014 жылғы 10 маусымдағы № 207-V ҚРЗ. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1400000207/z14207_.htm

9. Рұқсаттар және хабарламалар туралы. Қазақстан Республикасының Заңы 2014 жылғы 16 мамырдағы № 202-V ҚРЗ. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1400000202

10. Техникалық реттеу туралы. Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы № 603 Заңы. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z040000603_#z30.

11. «Білім беру қызметін лицензиялау ережесі» URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P070000452_/compare.

12. Кайшыгулова Ж.Т. Процедура государственного надзора в сфере образования в Республике Казахстан // Фундаментальные исследования. – 2012. – № 3. – С. 33–37. URL: http://fundamental-research.ru/ru/article/view?id=29332 (дата обращения: 07.05.2022)