Мердігерлік шарт бойынша орындалған жұмыстардың актілерінің құқықтық мәртебесі: мәміле ме, әлде шарттық міндеттемелердің орындалғанын куәландыратын құжат па

Мердігерлік шарт бойынша орындалған жұмыстардың (немесе көрсетілген қызметтердің) актілерінің құқықтық тұрғыдан маңызды мәнге ие, себебі ол жұмыстардың (қызметтердің) орындалғанын және шартта көзделген тараптардың міндеттемелерінің орындалғанын растайтын құжат болып табылады. Мақалада мұндай актілердің Қазақстан Республикасы сот тәжірибесіндегі құқықтық мәртебесі қарастырылады, онда олар жұмыстың (қызметтің) нақты орындалуын куәландыратын ресми құқықтық құжат ретінде талданады. Орындалған жұмыстардың актілерінің құқықтық реттеу механизмі азаматтық құқықтың негізгі қағидаттарымен, атап айтқанда, тараптардың міндеттемелерін сақтау және бұзылған құқықтарды қорғау қағидаларымен тығыз байланысты. Алайда мұндай актілердің құқықтық табиғаты талқылау нысаны болып қалып отыр, себебі Қазақстан сот тәжірибесінде орындалған жұмыстардың біржақты актілерінің жарамды деп танылу мәселесінде әртүрлі тәсілдер байқалады. Бір жағынан, акт міндеттемелердің орындалғанын растау ретінде қабылдануы мүмкін, екінші жағынан – тараптар үшін құқықтық салдарлар туындататын мәміле ретінде бағалануы ықтимал. Ерекше назар жұмыстардың орындалу фактісін дәлелдеуге және тиісті құжаттарды ресімдеуге қатысты мәселелерге аударылады. Мақалада орындалған жұмыстардың актілерінің тараптар арасындағы құқықтық қатынастарға әсері, олардың сот дауларында дәлелдеме ретінде қолданылуы, сондай-ақ мұндай актілердің құқық қолдану тәжірибесіндегі рөлі талданады. Орындалған жұмыстардың актілерінің құқықтық мәртебесі бойынша нақтырақ құқықтық реттеу қажет, өйткені бұл құжатқа қатысты құқықтық анық еместікті жою даулардың алдын алу үшін маңызды.

1. Сулейменов М.К., Басин Ю.Г. Принципы гражданского права // Гражданское право: учебник для вузов. Академический курс. 2013 Т. 1. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30002463&doc_id2=30002463#pos=20;109.27272033691406&pos2=198;-43.27272033691406.

2. Гражданский кодекс Республики Казахстан (Общая часть) от 27 декабря 1994 года №268-XIII. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K940001000_

3. Гражданский кодекс Республики Казахстан (Особенная часть) от 1 июля 1999 г. № 409. URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K990000409_

4. Ахмедина А. Акты как доказательство. Иски о признании актов выполненных работ, оказанных услуг действительными. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31346182&pos=6;-105#pos=6;-105

5. Maritz M.J., Gerber S. Construction Works: Defects Liability Before and after the Issuing of the Final Completion Certificate // Tydskrif vir Hedendaagse Romeins-Hollandse Reg (THRHR), 2017, vol. 80, pp. 27–43. URL: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3022443

6. Скловский К.И. Сделка и ее действие. Комментарий главы 9 ГК РФ. Принцип добросовестности. 4-е изд., доп. – М.: Статут, 2019. – 278 с.

7. Тузов Д.О. Теория недействительности сделок: опыт российского права в контексте европейской правовой традиции. – М.: Статут, 2007. – 602 с.

8. Омурчиева Э. Какие существуют риски неподписания актов выполненных работ в случае, если строительные работы осуществляются поэтапно, и какими нормативными правовыми документами предусмотрена данная обязанность? URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=33641230&pos=5;-89#pos=5;-89

9. Закон Республики Казахстан от 28 февраля 2007 г. № 234-III «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/Z070000234_

10. Приказ министра финансов Республики Казахстан от 31 марта 2015 г. № 241 «Об утверждении Правил ведения бухгалтерского учета». URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V1500010954

11. Форма Р-1. Акт выполненных работ (оказанных услуг) (приложение 50 к приказу Министра финансов Республики Казахстан от 20 декабря 2012 г. № 562) URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V1200008265#z104

12. Приказ председателя Агентства Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства от 2 мая 2012 г. № 170. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31189190

13. Договоры подряда // Басин Ю.Г. Избранные труды по гражданскому праву. – Алматы: АЮ – ВШП «Әдiлет», НИИ частного права КазГЮУ, 2003. – С. 332.

14. Шолимова А.Е. Особенности разрешения споров, возникающих при исполнении договоров строительного подряда. – 2018. – С. 7. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=36481558&pos=6;-105#pos=6;-105

15. Заяханов Г.М. Сдача-приемка работ по договору строительного подряда // Пробелы в российском законодательстве // Юридический журнал. – 2009. – № 2. – С. 96–99.

16. Туремуратова А.З. Договор строительного подряда // Синергия наук. – 2021. – № 58. – С. 400–416.

17. Диденко А.Г., Нестерова Е.В. Правовая природа актов приемки по договорам подряда и оказания услуг. – 2019. – С. 5. URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=32212255&pos=6;-111#pos=6;-111

18. Решение Специализированного межрайонного экономического суда г. Алматы от 14 ноября 2017 г. № 7527-17-00-2/6209. URL: https://sb.prgapp.kz/lawsuits/5987666

19. Решение Специализированного межрайонного экономического суда Алматинской области от 14 ноября 2018 г. по делу № 18-3766. URL: https://sb.prgapp.kz/lawsuits/110849

20. Решение Специализированного межрайонного экономического суда г. Нур-Султан от 28 ноября 2019 г. по делу № 7119-19-00-2/10808. URL: https://sb.prgapp.kz/lawsuits/887793