Стейблкоиндар: құқықтық мәселелер және құқықтық база

Бұл зерттеу криптовалютаның бір түрін-стейблкоиндерді құқықтық реттеуге арналған. Мақалада құқықтық табиғат, мәні, сондай-ақ стаблкоиндерге қатысты салыстырмалы түрде шектеулі сот практикасы қарастырылады. Стейблкоиндар – бұл цифрлық активтер, олар көбінесе алгоритмдер мен нарықтық механизмдер арқылы кейбір негізгі активтерге немесе активтер қоржынына қатысты тұрақты құнды сақтауға арналған. Тұрақты монеталарды реттеу олар ұсынылатын және қолданылатын юрисдикцияға, сондай-ақ қарастырылып отырған тұрақты монетаның ерекшеліктеріне байланысты өзгеруі мүмкін. Жалпы алғанда, айырбастау құралы, құндылық сақтаушысы немесе есеп айырысу бірлігі ретінде жұмыс істеуге арналған тұрақты монеталар ақшаны жылыстатуға қарсы талаптар (AML) және «өз клиентіңізді біліңіз» (KYC) сияқты қаржылық реттеу талаптарына, сондай-ақ лицензиялау және есеп беру міндеттемелеріне сәйкес келуі мүмкін. Мысалы, Америка Құрама Штаттарында бағалы қағаздар ретінде жіктелген тұрақты монеталарды бағалы қағаздар және биржалар жөніндегі комиссия (SEC) реттей алады, ал тауарлар болып саналатын тұрақты монеталарды тауар фьючерстерінің сауда комиссиясы (CFTC) реттей алады. Сонымен қатар, кейбір стаблкоиндер «ақшалай қызмет көрсету бизнесінің» бір түрі ретінде қарастырылуы мүмкін және қаржылық қылмыс желісінің (FinCEN) реттеуіне жатады [1]. Еуропалық Одақта тұрақты монеталар ЕОның қайта қаралған төлем қызметтері туралы директивасына (PSD2) және алдағы цифрлық қаржыландыру стратегиясына сәйкес реттелуі мүмкін [2]. Тұрақты монеталардың нормативтік-құқықтық базасы тез дамып келе жатқанын және белгілі бір тұрақты монетаға қойылатын нақты талаптар бірқатар факторларға, соның ішінде тұрақты монетаның құрылымына, ол ұсынылатын нақты құқықтық юрисдикцияға (юрисдикцияға) және оның әдісіне байланысты болуы мүмкін екенін ескеру маңызды. Осылайша, стейблкоиндерді реттеудегі елдердің әртүрлі тәсілдері бұл мәселені құқықтық тұрғыдан зерттеу қажеттілігін тудырды.

1. Keeping Up with the Compliances // AML Guide for Money Service Businesses. 2023. URL: https://getid.com/aml-compliance-guide-for-money-service-businesses/

2. ECB Occasional Paper Series. September 2020, no. 247. URL: https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpops/ecb.op247~fe3df92991.en.pdf

3. Янишин К.Р., Гаценко И.О., Маст А.И. Стейблкоины как инструмент устранения волатильности криптовалют // Международный журнал гуманитарных и естественных наук. – 2020. – № 4(3). – С. 179– 183. doi: 10.24411/2500-1000-2020-10421

4. Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан «Әділет»: Закон Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года, № 418-V «Об информатизации» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 01.01.2023 г.)

5. Иванов В.В., Нурмухаметов Р.К. Содержание и экономическая природа стейблкоинов. Корпоративное управление и инновационное развитие экономики Севера // Вестник Научноисследовательского центра корпоративного права, управления и венчурного инвестирования Сыктывкарского государственного университета. – 2020. – № 1. – С. 73–82.

6. Salary payments in USDT stablecoin ruled as illegal in the Chinese court. URL: https://cointelegraph.com/news/salary-payments-in-usdt-stablecoin-ruled-as-illegal-in-the-chinese-court

7. Directive 2009/110/EC “On the Taking up, Pursuit and Prudential Supervision of the Business of Electronic Money Institutions” // Official Journal of the European Union. 2009, 16 Sept. (267), р. 7–17.

8. Кочергин Д.А. Экономическая природа и классификация стейблкойнов // Финансы: теория и практика. – 2020. – № 24(6). – С. 140–160. DOI: 10.26794/2587-5671-2020-24-6-140-160

9. Kun Duan A, Andrew Urquhart. The instability of stablecoins // Finance Research Letters. 2023, no. 52. URL: https://doi.org/10.1016/j.frl.2022.103573/

10. Lyons Richard K.A. What keeps stablecoins stable? // Journal of International Money and Finance. 2023, no. 131. DOI: 10.1016/j.jimonfin.2022.102777