Медиацияның мұрагерлік құқықтық дауларды шешудің бір тәсілі ретіндегі рөлі

Мақалада заң негізінде танылған немесе болашақта танылуы мүмкін болатын мұрагерлер арасында мұраны бөлініске салуға қатысты даулар сараланды. Сонымен қатар, мұра қалдырушының өсиеті негізінде туындайтын және ықтималды түрде келешекте пайда болу мүмкіншілігі бар өзге де мұрагерлік құқықтық даулар қарастырылды. Сонымен қатар, заңмен айқындалған мұраны бөлу шарттары мен тәртібіне байланысты құқықтық қатынастардың жеке дара түсініктері мен ерекшеліктері зерттелді. Онымен қоса, олардың теориялық және практикалық кешеніндегі құқықтық, ұйымдастырушылық реттелуінде қолданылатын құқықтық механизмдер жүйесінің кешені зерделенді. Мұраны бөліске салған сәтте осы құқықтық қатынасқа тараптармен қатар нотариаттық қызметті көрсетуге заңмен бекітілген нотариаттардың құқықтық мүмкіншілігі мен олардың дау мәселесіндегі орны мен рөлі қарастырылды. Мұрагерлік құқықтық даулардың тараптарын ымыраға келтіруде сот жүйесіне баламалы мемлекеттің араласуынсыз өтетін татуластыру тәсілдерінің ішінде медиация рәсімінің әдіс-тәсілдер жүйесін қолдану шарттарының құқықтық мүмкіншілігі, медиация рәсімі негізінде жасалған тараптардың медиативтік келісімінің құқықтық жазықтықтағы танылу дәрежесі мен деңгейі сараланып талданды. Сондай-ақ, мұрагерлік дауларға қатысты тараптардың құқықтық мәртебесі, олардың заңды мүдделері мен құқықтық талаптарының келіспеушіліктерін оңтайландыру үшін медиация рәсімін қолдануында кездесетін практикалық кемшіліктер, рәсімге қатысты салалық заңдағы кемшіліктерді аңықтауға мүмкіндіктер беретін ресми статистика және салааралық заңнамадағы аңықталынған олқылықты тұстар зерделенді.

1. Қазақстан Республикасының құқықтық саясатының 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы // Қазақстан Республикасы Президентінің 2021 жылғы 15 қазандағы № 674 Жарлығы. URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U2100000674

2. Таранова Т.С. Перспективное развитие института медиации в праве Республики Беларусь // Минск: РИВШ. – 2017. – С. 180.

3. Тіркелген азаматтық істер санына шығарылған шешімдердің арақатынасы туралы статистикалық деректер. URL: https://sud.gov.kz/rus/content/statisticheskie-dannye-o-sootnoshenii-vynesennyh-resheniy-kchislu-zaregistrirovannyh/ (өтініш берілген күн: 4.03.2022)

4. Скоробогатов А.В., Носаненко Г.Ю., Краснов А.В. История государства и права зарубежных стран. Учебник. Казань: Познание. – 2015. – С. 668.

5. Кривеншев О. Принятие наследства // Адвокат. – 2000. – № 6. – С. 39–48.

6. Крашенинников П.В. Наследственное право (включая наследственные фонды, наследственные договоры и совместные завещания) // Москва: Статут. – 2019. – С. 302.

7. Шибаева Е.Н. Реализация принципа добросовестности наследниками при осуществлении наследственных прав // Современный юрист. – 2020. – № 1. – С. 99–104.

8. Архипкина А.С. Медиация как способ защиты прав и свобод человека и гражданина // Вестник Бурят.гос.ун-та. – 2011. – № 2. – С. 285–289.

9. Марков И.И. Об опыте судов Липецкой области по применению медиации при отправлении правосудия // Практика медиации в России: проблемы, трудности, решения: материалы III Междунар. науч.-практ.конф. – Липецк. – 2015. – С. 51–59.

10. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексi 1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 268-ХIII (24.05.2021 берілген өзгерістер мен толықтырулармен) // Егемен Қазақстан газеті. – 1999. – 17 шілде. – № 150–157. URL: https://adilet.zan.kz.

11. Диденко А.Г. Приобретение наследства // Алматы: Юрист. – 2006. – № 24. – С. 30–34.

12. Чичина Е.В. Правовые критерии медиабельности споров по законодательству Республики Беларусь // Науч.-практ.журн. «Права.by». –2017. – № 2. – С. 40–45.

13. Калашникова С.И. Медиация в сфере гражданской юрисдикции // М.: Инфороник-Медиа. – 2011. – С. 304.

14. Медиация туралы Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 28 қаңтардағы № 401-IV Заңы (12.20.2021 берілген өзгерістер мен толықтырулармен) // Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы. – 2011. – № 2. – 27-құжат (2559). URL: http://online.zakon.kz.

15. Нотариат туралы Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 14 шiлдедегі № 155 Заңы // Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1997 ж., – № 13–14 (01.01.2022 берілген өзгерістер мен толықтырулармен). URL: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z970000155_