Е.К. Кубеевтің пікірінше, конституциялық мемлекет, ең алдымен, мемлекеттің құқыққа бағынуын қамтамасыз етумен сипатталады. Бүгінгі таңда қазақстандық мемлекеттіліктің қолда бар демократиялық дәстүрлері мен тәжірибесі жеке тұлғаның құқықтарын, бостандықтары мен мүдделерін мемлекеттің қорғауындағы қоғамның басым құндылықтары деп жариялауға мүмкіндік береді. Мемлекет азаматтарды қорғау құралы ретінде Жалпыға бірдей танылған демократиялық бостандықтар мен құндылықтарды жариялап қана қоймай, жүзеге асыратын органға айналады [1]. Біздің мемлекет пен қоғамның тағдыры адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау проблемасының өзінің теориялық және практикалық шешімін қаншалықты табатындығына байланысты. Сондықтан құқық қорғау қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдарының рөлі едәуір артады. Сонымен қатар, бұл қызмет құқық қолдану қабылданған заңдардың сапасына емес, атқарушы органдардың лауазымды тұлғаларының өздеріне, олардың заңға бағынатын мінез-құлқына байланысты болатын құқықтық салада жүзеге асырылады.

Соңғы онжылдықтарда қалдықтарды дұрыс өңдеу мәселесі өткір болып келеді. ҚР-ның «жасыл» экономикаға көшуі жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асырудың негізгі бағыттарының бірі қалдықтарды басқару саласы болып табылады. Проблема экологиялық тұрақтылықтың қалдықтарды дұрыс өңдеуге тікелей тәуелділігіне байланысты өзекті болып табылады. Көптеген реформаларға қарамастан, жағдай өзгеріп келе жатқан жоқ: статистикаға сәйкес қалдықтар көбейіп, ал экологиялық жағдай нашарлап келе жатыр. Осы процестің орын алуына себеп болатын мәселелерді қарастыру қажет. Экологиялық құқықтың негізгі функциясы табиғатты қорғау қызметін нормативтік-құқықтық қамтамасыз ету, оның ішінде жерді, суды, атмосфераны қалдықтардың теріс әсерінен қорғау болып табылады. Өндіріс және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеуді тиімді құқықтық реттеу мәселелерін зерттеу қазіргі экологиялық құқықтық ғылымның маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. Зерттеудің практикалық маңыздылығы қалдықтар саласындағы қатынастарды құқықтық реттеу мәселелерін талдау болып табылады.

Мақалада Қазақстан Республикасында ұйымдасқан қылмысқа қарсы іс-қимыл саласында жаңа қылмыстық саясатты қалыптастырудың теориялық және практикалық аспектілері қарастырылған. Автордың пікірінше, қылмыстық жазаларды тағайындау кезінде объективтілік пен әділдікті қамтамасыз ету үшін ұйымдасқан қылмысқа қарсы іс-қимыл мәселелерінде мемлекет жүргізіп отырған қылмыстық саясаттың маңызы зор. Ұйымдасқан қылмыс мемлекет пен қоғам үшін қоғамдық қауіптіліктің жоғарылауына ие болғандықтан және ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін көздердің бірі болғандықтан, ұйымдасқан топтар қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауапкершілікті жүзеге асырған кезде келесі қағида қамтамасыз етілуі керек: жасалған қылмыстың қоғамдық қауіптілік дәрежесі неғұрлым жоғары болса, қылмыстық жаза да соғұрлым қатал болуы керек. Автор ұйымдасқан қылмыс туралы қазіргі түсінікке, оның тенденциялары мен даму бағыттарына талдау жасады. Экономика саласындағы ұйымдасқан қылмыс сияқты бағытқа ерекше назар аударылады. Автор заңнаманы, белгілі заңгер-ғалымдардың еңбектерін, құқық қолдану практикасын талдау негізінде ұйымдасқан қылмысқа қарсы іс-қимылды жетілдіру және мемлекет жүргізіп отырған қылмыстық саясат шеңберінде осы процесті жүзеге асыру бойынша теориялық тұжырымдар мен ұсыныстардың жиынтығын тұжырымдауға және негіздеуге тырысты. Автор Қазақстанда ұйымдасқан қылмысқа қарсы күресті ұйымдастыруға, атап айтқанда елімізде Мемлекет басшысына тікелей бағынатын Қазақстан Республикасының ұйымдасқан қылмысқа қарсы іс-қимыл жөніндегі дербес орган-агенттігін құруға бірқатар жаңалықтар енгізуді ұсынды және оның үлгілі құрылымын ұсынды.

Қоршаған ортаны қорғау – өзекті мәселе, ал оның дұрыс және уақтылы шешілуіне бүгінгі және болашақ ұрпақтың өмірі мен денсаулығы тікелей байланысты. Бұл мақаланың мақсаты Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің 325 бабымен [1] жауаптылық қарастырылған экологиялық тұрғыдан әлеуетті қауіпті химиялық немесе биологиялық заттармен жұмыс істеу кезінде экологиялық талаптарды бұзу қылмыстық құқық бұзушылықтарын талдау арқылы нақты қорытындылар жасау болып табылады. Зерттеуде көтерілген мәселелер мен мақсаттардың маңыздылығы, ондағы тұжырымдар мен ұсыныстар қылмыстық құқық теориясының бір тарауы болып табылатын экологиялық қылмыстық құқық бұзушылықтармен күрес саласында белгілі бір үлес қосады. Зерттеудің әдіснамасы мақала барысындағы тұжырымдамалардың негізділігі мен сенімділігін қамтамасыз етуге бағытталған жалпы ғылыми және жеке ғылыми әдістер кешені құрайды. Мақаланың практикалық құндылығы зерттеу шеңберінде автордың жасаған қорытындылары қылмыстық заң нормаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу үшін ұсыныстар тұжырымдау.

Мемлекеттiң барлық органдарының және әр түрлi қоғамдық ұйымдардың жұмысы заң шеңберiнде жүзеге асырылады және заңдылық негiздерiн орнықтыру мен құқық тәртiбiн нығайтуға жәрдемдеседi. Ал көптеген мемлекеттiк мекемелер мен қоғамдық ұйымдар мемлекеттiң құқық қорғау функциясын орындаумен ғана айналысады. Құқық қорғау қызметiнiң бағыттары алуан түрлi, олардың ішінде маңызды орындардың бірін иемденетін адвокатура деп айтуға болады. Адвокатура ресми түрде мемлекеттік құқық қорғау органдарының жүйесінде жоқ, дегенмен оның қызметі құқық қорғау функциясын жүзеге асырумен тікелей байланысты. Еліміздің Негізгі заңына сәйкес, мемлекеттің ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары [1]. Әркімнің өз құқықтары мен бостандықтарын сот арқылы қорғауға құқығы бар, ал сол сот арқылы қорғану құқығын жүзеге асыруға жәрдемдесетін адвокатура институты. Осы зерттеліп отырған мәселе аясында тұжырымдалған мәселелер адвокатура қызметін жетілдіру, дамытуға өзек болып табылады. Зерттеудің әдіснамасы мақала барысындағы тұжырымдамалардың негізділігі мен сенімділігін қамтамасыз етуге бағытталған жалпы ғылыми және жеке ғылыми әдістер кешенін құрайды.

Білім алу адамның табиғи құқықтарының бірі болса ал, білім беру ол осы адамның табиғи құқығыниа ие болу оны, жүзеге асыуға мүмкіндік беру. Автор өзінің мақаласында білім алу ата заңымыз бойынша Конституциялық құқығымыз екендігі және ол осы конституциямен қорғалатындығы баян етілген. Алайда ата заңда арнайы бап арқылы бекітілмеуі білім берудің сапасы мен мазмұнын қадағалау мен тексеру тетіктерінің қаншалықты көптігіне қарамастан білім беру сапасының алға емес керісінше төмендеуі қолданыстағы заңнамадағы олқылықтардан деген пікір білдіреді. Білім беру саласын белгілі бір деңгейде мемлекет өз қадағалауында ұстау арқылы белігілі бір деңгейде сапа көрсеткіштерімен білім беру саласының толық бизнеске айналып кетуден сақтау құралы ретінде лицензиялау ережесін енгізу арқылы құқықтық реттеуді ұсынады. Лицзензиялау арқылы білім беру саласындағы әр түрлі пайдакүнемдік пен заңсыз бизнеске тосқауыл болуды көздейді. Қазіргі кездегі ақылы және ақысыз білім беру тетігінің енуі де конституциялық деңгейде реттелмегендіктен көптеген қолданыстағы заңнамаларда оны жүзеге асыру тетіктерін іске асыру барысында олқылықтар жетерлік. Осы тұрғыдан алғанда автор білім беру саласын лицензиялаудың маңызды рөл алатындығын және оны құқықтық тұрғыдан жетілдіру қажеттігін баяндайды.

Білім беру саласы әлеуметтік сала болғандықтан ондағы заңнаманың орындалуы барлық қоғам мүшелеріне әсер етуі білім беру саласындағы жапкершіліктің орындалуына байланысты. Білім беру саласын басқару органдарының салғырттығы мен заңнаманы сақтамауы, немесе заң нормаларын бұзушылыққа баруының жиі болуы осы саладағы жауапкершілікке заң нормасының қаншалықты құқықтық реттелгендігін аңғартып отыр. Білім беру саласындаосы саланы басқарушылардың құқықтық нормаларды сақтауы, оның нормаларын жүзеге асырумен, қолдану көрсеткіштері көптеген мәселелерді туындатады. Заңнаманың негізгі мақсаты білім беру саласындағы құқықтық бұзушылықтарды болдырмау, жолын кесу, алдын алу, және құқық бұзушылық бола қалғанда оған міндетті түрде жауаптылыққа тартылатындығын алдын ала ескерту болып табылады. Қолданыстағы Білім туралы, Ғылым туралы және Педагогтардың мәртебесі туралы заңнамаларды білім беру саласын басқару органдарының құқықтық жауапкершілігі көрсетілмеген. Олар Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодексте және Қылмыстық кодекстерде ғана санкцияланған. Сондықтанда болар арнай заңнамалардағы жауаптылықтың нақты көрсетілмеуі осы саладағы құқықбұзушылықтарды түбегейлі тежемелеуге қауқарсыздық танытып отырғаны. Автор «Білім беру саласында жасалып жататын құқық бұзу әрекеттеріне дұрыс ден қою мақсатында білім берудің түрлі деңгейлерінде және түрлі білім беру мекемелерінде болуы мүмкін құқық бұзушылықтардың құрамын, түрлерін неғұрлым нақты, барынша айқын және сараланған түрде анықтап алған жөн. Оқыту процесін регламенттейтін нормаларды бұзумен, оқыту процесінің барлық қатысушыларының құқықтары мен заңды мүдделеріне қысым жасаумен және оларды бұзумен байланысты бұзушылықтардың барлығы қамтылуға тиіс.» – деген пікір білдіреді.

Бұл мақалада автор материалдық су құқығы нормаларын іске асыру дәрежесін, материалдық және іс жүргізу құқығының арақатынасы мәселесін баяндайды, құқықтар мен міндеттердің мазмұны, материалдық нормаларды орындау рәсімі анықталады. Құқықтық процесті құқықтық қызметтің мазмұнын сипаттайтын категория ретінде қарастырады, яғни оның құрамдас құқықтық әрекеттерінің жиынтығы, құқықтық құбылыстарды материалдық және іс жүргізу деп бөлу орын алады, материалдық су құқығы нормаларын іске асырудың іс жүргізу аспектілерін әзірлеу барлық кедергілерді анықтау және жою мақсатында жүзеге асырылуы керек. Құқықтың әртүрлі салаларындағы процесс түрлерінің ерекше қасиеттері мен белгілерін талдайды, дәстүрлі процесс түрлерінен тыс құқықтың әртүрлі салалары нормаларының процессуалдық механизмінің жалпы заңдылықтары ашылады. Экономиканың тұрақты дамуы су ресурстарының болуымен және жайкүйімен анықталатынын көрсетеді. Белгілі бір ауданда өндірісті дамыту жағдайларын бағалау, ең алдымен, өз мәні бойынша экономиканың базалық салаларының негізін құрайтын отын-энергетикаға жақындайтын су ресурстарын бағалаудан басталады.

Мақалада мұрагерлік тәртіп бойынша зияткерлік меншік объектілеріне айрықша құқықтармен байланысты қоғамдық қатынастар, теориялық әдістемелермен құқықтық реттеудің механизмдері, сондай-ақ мұрагерлік саласындағы құқық қолдану практикасы, айрықша құқықтарды мұраға қалдыруды құқықтық реттеудің теориялық және практикалық мәселелерінің зерттеулері, тұжырымдамалық негіздерді, теориялық ережелерді, тұжырымдарды, практикалық ұсыныстарды, осы саладағы қолданыстағы заңнаманы жетілдіру бойынша ұсынымдарды негіздеу және әзірлеу, қорғау мәселелері зерттелген.

Бұл мақалада мен бұл мәселенің өзара және қоғамдық тәртіп сияқты аспектілерін зерттеуге тоқталғым келеді. Бүгінгі қазақстандық тәжірибеде қалыптасқан жағдай, біз көтерген мәселелердің, атап айтқанда, мемлекеттік саясатқа қайшы келетін мәселенің теориялық сипаты басым екені анық. Алайда, мемлекеттік саясатқа қайшылық сияқты негіз халықаралық тәжірибеде шетелдік төрелік шешімді мойындаудан және орындаудан бас тартудың негізі ретінде кеңінен қолданылады. Сонымен қатар, осы мәселелерді түсіну жалпы арбитраждың табиғатын түсінуге ықпал етуі мүмкін.