Бұл мақалада цифрландыру жағдайында салық заңнамасын трансформациялау аспектілері қарастырылады. Шет елдердің тәжірибесі, салықтық ынталандырудың негізгі нысандары зерделенеді, олардың әсер ету мүмкіндіктері көрсетіледі және бұл ретте салық тетігінің жаңа бағыттарын құру қажеттілігі айқындалады. Мемлекеттің салық жүйесінің жұмыс істеу тиімділігі оның мемлекеттік шығыстарды қаржыландыру мақсатында бюджеттік жүйеге салық төлемдерінің толық және үздіксіз түсуін қамтамасыз ету қабілетімен айқындалады. Салықтар кез-келген мемлекеттің экономикалық тұрақтылығының маңызды шарттарының бірі болып табылады, өйткені кез-келген елдің салық жүйесі мемлекеттің әлеуметтік – экономикалық функцияларын ғана емес, сонымен бірге жалпы экономикалық реттеу жүйесін басқарудың маңызды құралдарының бірі болып табылады. Салық салу әрқашан мемлекеттің өмір сүруінің қажетті шарты, экономикалық саясатының маңызды құралы болды және болып қала береді, экономикалық бәсекеге қабілеттілікті арттыруға ықпал етеді және фискалдық егемендікті жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Салық заңнамасы құқықтың қарқынды дамып келе жатқан саласы болып табылады. Бұл таңқаларлық емес, себебі салық заңнамасы салық салу мәселелерінде елдің саясатын көрсетеді және сәйкесінше қоғамның даму кезеңіне байланысты өзгеретін аталған саладағы қоғамның басымдықтарын көрсетеді. Осылайша, әлемде болып жатқан өзгерістерге сәйкес, салық заңнамасын цифрландыру жағдайында жетілдіруге бағытталған шаралар кешені қарастырылады.

Мақала нормативтік құқықтық актілердің иерархиясының қазіргі теориясының негізгі мәселелері нің біріне арналған. Позитивтік құқықтағы иерархия ұғымы туралы заң әдебиеттерінде бар көзқарастар зерттеледі. Автор заңды күшінің төмендеуіне қарай белгілі бір тік реттілікпен орналасатын нормативтік актілердің арақатынасы деген қорытындыға келеді. Бұл әрбір төменгі деңгейдегі актілердің жоғары деңгейдегі актілерге сәйкес келуін болжайды. Қазақстан Республикасының Конституциясы мен «Құқықтық актілер туралы» Заңына сыни талдау жасалды. Нормативтiк актiлердiң иерархиясын белгiлей отырып, осы Заңның жеке ережелерiнде даулы және Конституцияға қайшы келетiн нормалар бар екенi белгiлi. Талдау негізінде «Құқықтық актілер туралы» Заңды жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірленді.

Зияткерлік меншік құқығын бұзумен күресудің тиімді құқықтық қорғау жүйелерін әзірлеу және енгізу қазіргі заманның өзекті мәселесі. Бұл зияткерлік меншік құқығы иелеріне құқықтарының бұзылуын тоқтатуға және келтірілген шығындарды өтеуге мүмкіндік береді. Бұл мақаланың басты мақсаты тиімді экономикалық айналым үшін экономикалық қызметке қатысушыларды дараландыру құралдарының қажеттілігі мен маңыздылығын түсіндіру. Демек мемлекетіміз әлемдік нарықтың белсенді қатысушысына айналып, мемлекетаралық сауда қатынастары қарқынды дамып, оларды реттейтін құқықтық нормалар бір жүйеге келтіріліп жатқан қазіргі кезеңде кәсіпкерлік субъектілерін дараландыру құралдарын жан-жақты зерттеудің объективті қажеттілігі туындады. Тақырыпты зерттеу барысында жалпы ғылыми, жеке ғылыми әдістер қолданылды. Мақаланың тәжірибелік құндылығын зерттеу төңірегінде жасалған тұжырымдар зияткерлік меншік құқығы саласындағы бірқатар заң нормаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізуге ұсыныстар тұжырымдау.

Мақалада сот ісін жүргізу шеңберіндегі дәлелдемелердің негіздері мен маңыздылығын зерттеудің ерекшеліктері қарастырылады. Сот процестерінде дәлелдемелерді жинаудың, бағалаудың және пайдаланудың тұжырымдамалық және практикалық аспектілерін талдауға баса назар аударылады. Дәлелдеу механизмдері мен дәлелдемелерді бағалау критерийлеріне, сондай-ақ осы факторлардың сот процестерінің әділдігі мен тиімділігіне әсеріне мән беріледі. Дәлелдемелердің әртүрлі түрлері, соның ішінде жазбаша, ауызша және материалдық түрлері және олардың сот төрелігін қамтамасыз етудегі рөлі қарастырылады. Құқықтық жүйені ақпараттық технологиялар мен цифрландырудағы өзгерістерге бейімдеудің маңыздылығына баса назар аудара отырып, дәлелдемелердің дәстүрлі және заманауи тәсілдері талданады. Мақалада іс жүргізу кепілдіктерін сақтау және дәлелдеу контекстінде сот талқылауына қатысушылардың құқықтарын қорғау маңыздылығына баса назар аударылады. Мақалада әртүрлі құқықтық жүйелердің әртүрлі дәлелдемелерді анықтауға және пайдалануға қалай жақындайтынын талқылай отырып, дәлелдемелердің құқықтық табиғаты мен жіктелу мәселелері егжей-тегжейлі баяндалады. Сот ісін жүргізуде тиісті іс жүргізу тәсілі мен шындықты анықтау мәселелеріне, сондай-ақ сот дәлелдемесі контекстіндегі кінәсіздік презумпциясының рөлі мен маңыздылығына ерекше назар аударылады.

Мақалада «жеке детективтік қызмет туралы» заңды қабылдау мәселелері қарастырылған. Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде бекітеді, оның ең жоғары құндылықтары адам, оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары болып табылады. Мемлекет бұл міндетті әртүрлі тәсілдермен - азаматтарға өзін-өзі қорғау және қажетті қорғаныс құқығын беру, осы мақсатта құқық қорғау органдарына жүгіну, құқықтар мен бостандықтарды сот арқылы қорғау, сондай-ақ өз құқықтары мен бостандықтарын заңмен тыйым салынбаған басқа тәсілдермен қорғауға мүмкіндік беру арқылы орындайды. Аталған қызмет түрін енгізу қажеттілігі тәуелсіздік алғаннан кейін қоғамда болған экономикалық және саяси өзгерістерден туындайды. Жеке меншік нысандарының тууы коммерциялық құрылымдардың едәуір санының өсуіне алып келді, олардың ақпараттық және басқа да қауіпсіздігін қамтамасыз ете алмады-мемлекеттік құқық қорғау органдары қабілетсіз болды. Мұның бәрі әлеуметтік пайдалы адам қызметінің жаңа түрін - тиісті заңның қабылдануымен құқықтық мәртебеге ие болуы керек жеке детективтік қызметті бастау қажеттілігіне әкелді. Мемлекет басшысы 2010 жылы республикада жеке детективтік қызмет институтын енгізу туралы ұсыныс енгізді. 2012 жылы Қазақстан халқына Жолдауында Республика Президенті жеке детективтік қызмет туралы заң жобасын аяқтау қажеттігін тағы да еске салды. Республика Парламентінің Мәжілісі 2015 жылы заң жобасын қарады, бірақ белгісіз мерзімге кейінге қалдырды, бірақ әлі шешім қабылданған жоқ. Жеке тергеу институтын енгізу ешқандай бюджеттік шығындарды қажет етпесе де, заң әлі қабылданбады. Бұл заң қарапайым заңға бағынатын азаматтар мен жеке кәсіпкерлерге өздерінің конституциялық құқықтарын іске асыру үшін қажет, олар қажет болған жағдайда тек мемлекеттік емес, сонымен қатар жеке құрылымдардан көмек сұрай алады.

Мақалада қылмысқа барған жасөспірімдердің девианттық, оның ішінде, делинквентті мінез-құлықтарының мәселелері сараланды. Сонымен қатар мұнда жасөспірімдердің девианттық мінез құлықтарының пайда болу себептері, олармен күрес жолдары, алдын алу мәселелері қарастырылды. Сонымен қатар қылмысқа барған жасөспірімдердің құқықтық қатынастарда жеке дара түсініктері мен ерекшеліктері зерттелді. Бұл мақалада делинквентті мінез-құлықтың әртүрлі аспектілері және оның қалыптасу механизмі зерделенді. Қылмысты әлеуметтік тұрғыда зерттеу мен жеке тұлғаны әлеуметтендіру мәселелері, жасөспірімдерге әсер етуші орта, «қылмыстық бедел» түсінігінің ортаны бұзу мәселелері қамтылды. Бұл жұмыс кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыс деңгейін төмендету мәселелерін шешуге кешенді психологиялық-педагогикалық тәсілді қарастырады.

Мақала сот органы тағайындаған қылмыстық жазаны өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босату институтының мазмұны мен маңыздылығын талдауға арналған. Жұмыста ғалымдар арасында осы институт көздейтін мақсаттар мен міндеттерге қатысты бар келіспеушіліктерге назар аударылады. Сотталғандарды шартты түрде мерзімінен бұрын босатуға қатысты мәселелерді қоса алғанда, халықаралық әмбебап стандарттарды қылмыстық-атқару заңнамасы саласына интеграциялау қажеттілігі маңызды аспект болып табылады. Нормативтік актілерде шартты түрде мерзімінен бұрын босатылатын адамдарды олардың әлеуметтік бейімделуіне дайындауға, сондай-ақ пробациялық қадағалауды белгілеу кезінде жасалған қылмыстық құқық бұзушылықтың жеке ерекшеліктері мен сипатын есепке алуға қатысты талаптар тұжырымдалады. Сондай-ақ шартты түрде мерзімінен бұрын босатуды қайтарып алуға болатын жағдайлар және басқа да байланысты аспектілер қарастырылады. Осы зерттеу аясында шартты түрде мерзімінен бұрын босату механизмін қолданудың орындылығын анықтайтын негізгі принциптер мен критерийлерге талдау жасалады. Сонымен қатар, оны пайдалануға байланысты шектеулер және осындай босату берілген адамға жүктелген міндеттемелерді ескере отырып, осы босатуды жоюдың салдары талқыланады. Соңғы мәселелердің ішінде даулы аспектілер, атап айтқанда, адамның екі немесе одан да көп Әкімшілік құқық бұзушылық жасауына қатысты. Бұрын жасалған қылмыстық құқық бұзушылыққа ұқсас біртекті әкімшілік құқық бұзушылық жасалған жағдайда шартты түрде мерзімінен бұрын босатудың күші жойылуы мүмкін екендігі көрсетіледі. Қылмыстық заңнамада анықталған сәйкессіздіктерді негіздеу үшін Еуропа Кеңесінің Халықаралық құжаттары талданады, олар ұсынымдық сипатта болса да, адамның құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау саласындағы халықаралық деңгейдегі стандарттар болып табылады. Сонымен қатар, бұл жұмыста сот органдарының шартты түрде мерзімінен бұрын босату туралы өтініштерді қарау кезінде заңнаманы қолдану тәжірибесі, сондай-ақ дамыған елдердегі осы саладағы қоғамдық қатынастарды реттеудің заңнамалық ерекшеліктері зерттеледі.

Жаһанданудың қазіргі жағдайында қылмыс ұлттық жүйелерден асып, бүкіл әлемдік қоғамдастықтың, оның ішінде Қазақстанның алаңдаушылығына айналды. Қылмысты тек қылмыстық-құқықтық шаралармен азайту мүмкін емес екені белгілі. Мұндағы басты рөл қылмыстың алдын-алудың барлық субъектілерінің қатысуымен алдын-алу шараларына арналған, олардың қызметі мақсаттар мен міндеттерге жетпейді. Сондықтан тиімділікті арттыру мақсатында уәкілетті органдар қазіргі уақытта осы саладағы қолданыстағы тәсілдерді қайта қарау бойынша нормашығармашылық жұмыстар жүргізуде. Осыған байланысты, мақала авторы қолданыстағы заңнамалық және ұйымдастырушылық-әкімшілік алдын алу шараларына баға берді, сондай-ақ қылмыстың криминологиялық сипаттамасын ұсынды. Статистикалық деректерді және қылмыстың алдын алудың қолданыстағы жүйесін талдау негізінде мақала авторы алдын алу саласындағы заңнаманы жетілдіру бойынша бірқатар шараларды ұсынды. Алынған нәтижелер заң шығару қызметінде және қылмыстың алдын алу саласындағы теориялық тәсілдерді өзектендіруде пайдалы болуы мүмкін.

Бұл мақалада қылмыстық мақсатта жасанды интеллект (ЖИ) қолдану арқылы жасалған қылмыстық жауапкершілік қарастырылады. Жұмыста криминологиялық тәуекелдерді қалыптастыратын жасанды интеллекттің қатысуымен қарқынды дамып келе жатқан жағдай, атап айтқанда, мақалада айтылғандай, ешқандай шабуылдан қорғалмаған телекоммуникациялық желілерде және ақпараттық инфрақұрылым объектілерінде ақпарат алу сияқты проблемалар анықталады. Жұмыс барысында біз шетелдік және отандық авторлардың жасанды интеллектті зерттеу бойынша әртүрлі уақыт кезеңдерінде жарияланған ғылыми жұмыстарына, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдары тарататын ақпаратқа сүйендік. Осылайша, осы мәселені талқылай отырып, жасанды интеллект жағдайында нормативтік-құқықтық реттеуді енгізу және әртүрлі шабуылдарды дамыту қажеттілігі қарастырылды.

Мақала Қазақстанда қозғалыс қауіпсіздігін құқықтық реттеудің дамуын және әуе көлігін пайдалануды талдауға арналған. Халықаралық Азаматтық авиация ұйымының (ICAO) халықаралық стандарттарын бейімдеуді қоса алғанда, кеңестік құқықтық жүйеден ұлттық заңнамаға көшу кезеңдері қарастырылады. Чикаго конвенциясы ратификацияланғаннан кейінгі нормативтік базадағы өзгерістерге және халықаралық азаматтық авиацияның қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі ICAO рөліне ерекше назар аударылады. Әуе көлігін пайдалануды және ұшу қауіпсіздігі мәселелерін реттейтін негізгі заңнамалық актілер сипатталған. Авторлар әуе кемелерін мұздан қорғаудың ұлттық ережелерін енгізудің және авиациялық қызметті сертификаттау жүйесін жетілдірудің маңыздылығын атап көрсетеді. Сондай-ақ, КСРО мен Қазақстан заңнамасында әуе көлігінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қылмыстық нормаларға салыстырмалы талдау жүргізілуде. Мақала халықаралық стандарттармен одан әрі ықпалдасу және Қазақстанның авиация саласын құқықтық реттеуді жаңғырту қажеттігін атап көрсетеді.